Goede Vrijdag
Het Paastriduüm, de drie dagen voor Pasen, bestaat uit; Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag. Elke dag met zijn eigen verhaal. Gisteren was het Witte Donderdag, vandaag Goede Vrijdag en morgen Stille Zaterdag. De dagen zal ik 1 voor 1 even onder de loep nemen. Te beginnen met Witte Donderdag ook al is het vandaag Goede Vrijdag. Die staat als 2e in de rij.
De Paasmaaltijd op Witte Donderdag?
Ik, als leek, dacht dat de Paasmaaltijd direct verband hield met Eerste Paasdag. Dat blijkt dus helemaal niet zo te zijn. De Paasmaaltijd houdt direct verband met het joodse Pesach. Met Pesach wordt de Exodus herdacht, de uittocht van de Israëlieten uit het oude Egypte onder leiding van Mozes. Mijn voormalige buurman uit mijn voormalige woonplaats Nieuwegein, de theoloog, legt uit dat God de opdracht gaf om op de vooravond van de uittocht een maaltijd te breiden die snel en makkelijk te maken was en die staand gegeten moest worden. Waarom staand? Men moest snel kunnen vluchten. De maaltijd bestond uit matses en uit het eten van een vooraf geslacht lam, zo is het Pesachmaal ontstaan.
Dus op Witte Donderdag wordt herdacht dat Jezus en zijn leerlingen aan de vooravond van zijn kruisiging de Pesachmaaltijd nuttigden, het laatste Avondmaal.
Wat is precies voetwassing?
De wegen waren stoffig en onverhard in het vroegere Palestina en omdat men sandalen droeg werden de voeten vies van al het stof. Als je dan ergens op bezoek kwam was het een teken van gastvrijheid dat je een kommetje met water kreeg om je voeten te wassen. Had je slaven dan deden die dat, maar nooit de heer des huizes want dat werd weer gezien als vernedering. Je kunt je dan ook wel de verbazing van de leerlingen van Jezus voorstellen toen hij hun voeten ging wassen. Terwijl Jezus de voeten waste zei hij: “Wie de grootste wilt zijn, die moet de minste worden”.
Wat is er zo goed aan Goede Vrijdag?
Een paar jaar geleden woonden wij naast een theoloog. Aangezien ik niet zo goed op de hoogte was met de verhalen uit de Bijbel, belde ik aan bij buurman theoloog. Ik stapte de voordeur binnen en voordat ik zat riep ik al: Nou, zo goed is Goede Vrijdag niet hé! “Hoe bedoel je dat?”, vroeg buurman. “Nou, kijk als je held verraden en gekruisigd wordt kun je toch niet spreken van een Goede Vrijdag?” Hij legde me uit dat vanuit Pasen teruggezien het goed was dat Jezus stierf. Jezus, het Lam Gods, nam met zijn kruisdood alle zonde van de wereld weg. Hij, de onschuldige, stierf als boetedoening voor de hele wereld. En dat is waarom Goede Vrijdag goed is.
Waarom heet de zaterdag voor Pasen Stille Zaterdag?
Mijn eerste gedachte is dat de gelovigen onder ons een spreekverbod hebben op stille zaterdag. Blijkt niet helemaal te kloppen, of liever gezegd helemaal niet! Laten we beginnen met vraag 1: waarom werd Hij op vrijdag in het graf gelegd en niet op zaterdag? Antwoord: volgens de joodse traditie mogen joden op sabbatdag geen werk doen. Sabbat begint op vrijdag bij zonsondergang en duurt tot zaterdag zonsondergang en gedurende die periode houdt men rust.
Het juiste antwoord op de vraag: moet je stil zijn op Stille Zaterdag?
Waarom stil? Omdat op deze dag de kerkklokken niet luiden. En omdat in de Rooms-Katholieke Kerk op Stille Zaterdag, net als op Goede Vrijdag trouwens, de Eucharistie in het geheel niet gevierd wordt. Zelfs de Heilige Communie wordt niet uitgereikt. Het is stil. Tijd voor bezinning! Stille Zaterdag is ook de dag waarop herdacht wordt dat Christus in Zijn graf lag en is tevens de laatste dag van de lijdensweek die ons voorbereidt op het christelijke Paasfeest.
Paaswake begint op zaterdagavond
Jezus heeft gezegd: “na drie dagen sta ik weer op”. De joods leiders hadden Pilatus verteld dat zij bang waren dat volgelingen van Jezus zijn lichaam zouden stelen om te beweren dat Hij was opgestaan. Pilatus heeft daarom het graf laten verzegelen en laten bewaken door 2 soldaten. Al deze voorzorgsmaatregelen hebben niet geholpen, het graf bleek bij zonsopgang op zondag leeg! De Paaswake is dan ook vanaf zonsondergang op zaterdagavond tot zonsopgang op zondag. Gedurende deze periode herdenkt men dat Jezus is opgestaan.