Herdenkingsdag voor slachtoffers van stalinisme en nazisme
Ter nagedachtenis aan de slachtoffers van massadeportaties en uitroeiingen levend te houden en om tegelijkertijd de democratie steviger te vestigen en de vrede en stabiliteit in ons werelddeel te versterken heeft het Europees parlement in april 2009 een voorstel aangenomen om 23 augustus uit te roepen tot “Herdenkingsdag voor de slachtoffers van alle totalitaire en autoritaire regimes”, een herdenkingsdag voor de slachtoffers van het stalinisme en het nazisme. Deze Europese herdenkingsdag is ook officieel erkend in Canada, en is daar bekend als International Black Ribbon Day.
Waarom 23 augustus?
Deze datum werd gekozen omdat op 23 augustus 1939 de Sovjet Unie en nazi-Duitsland het Molotov-Ribbentroppact (een niet-aanvalsverdrag*) ondertekenden. De overeenkomst staat ook bekend als het Duits-Russisch pact, Hitler-Stalin pact, Monsterverbond of het Duivelspact. Had Hitler zonder dit verdrag Polen binnengevallen? Had hij het aangedurfd? Dat is een vraag die ik niet kan beantwoorden. Saillant detail: een week na de ondertekening viel Duitsland op 1 september 1939 Polen binnen en zo begon de Tweede Wereldoorlog.
*klik hier voor de letterlijke tekst van het niet-aanvalsverdrag
Int. dag ter herinnering aan en afschaffing van de slavenhandel
Waarom is er gekozen voor 23 augustus? In de nacht van 22 op 23 augustus 1791 kwamen de slaven in Saint Domingue (tegenwoordig Republiek Haïti en de Dominicaanse Republiek) in opstand tegen het slavenstelsel en ze wilde dat Haïti vrij en onafhankelijk zou worden. Deze slavenopstand was een keerpunt in de geschiedenis en wordt gezien als het begin van het einde van de wereldwijde slavenhandel. Het succes van deze opstand is nu nog een bron van inspiratie voor de strijd tegen alle vormen van slavernij, racisme, vooroordelen, rassendiscriminatie en sociale onrechtvaardigheid.
Het duurde nog tot 23 augustus 1807 voordat de toenmalige wereldleiders besloten om de slavenhandel af te schaffen. Nederland was één van de laatste Europese landen die de slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën afschafte, dat was op 1 juli 1863. Daarom wordt in Nederland op 1 juli het Keti Koti festival gevierd ter nagedachtenis aan deze belangrijke dag.