Val van de Berlijnse Muur
Vandaag is het precies 30 jaar geleden dat de Berlijns Muur viel. Voor de jongere generatie en/of niet tv kijkende lezers onder ons even een korte uitleg over de muur. De Berlijnse Muur (Berliner Mauer) was een grote muur die dwars door de stad Berlijn liep. Gebouwd als antwoord op de leegloop van Oost Duitsland via West Berlijn. Uiteindelijk werd een 45.3 kilometer lange betonnen muur als een cordon om West Berlijn heen gebouwd. Klik hier voor meer informatie over het ontstaan van de muur en wat er in die 30 jaar is gebeurd.
Het Klein Orkest: Over de Muur
Wekelijks mag ik “aanschuiven” bij Nagtegaal op Bingo FM; een publieke radiozender voor de stad en regio Utrecht die alleen maar Nederlandstalige muziek draait. Bij Nagtegaal neem ik de aankomende week qua “dagen van” door en wat bij mij als een paal boven water stond was dat ik het even over de val van de Berlijnse Muur moest hebben. En het plaatje wat daar bij hoort is voor mij: Over de Muur van het Klein Orkest. Dit lied verwoord precies de tijdgeest.
Herdenking Kristallnacht
Jaarlijks wordt op 9 november de Kristallnacht herdacht, een grootschalige nazi-pogrom tegen de Duitse Joodse bevolking in 1938. De naam Kristallnacht verwijst naar het vele glaswerk dat tijdens deze aanvallen werd vernield. In Duitsland worden ook de namen zoals Reichspogromnacht en Novemberpogrome 1938 voor Kristallnacht gebruikt. In veel Nederlandse steden wordt de Kristallnacht ook herdacht; klik hier voor een overzicht.
Wat was de aanleiding voor de Kristallnacht?
In 1933 kwamen de nazi’s in Duitsland aan de macht. Vanaf dat moment werden de Joden onderworpen aan steeds discriminerende behandeling vergezeld van georganiseerd geweld. Door de nazistische wetten en de hetze onder de Duitse bevolking werden de levensomstandigheden van de joodse bevolking steeds zwaarder. Joden begonnen Duitsland te ontvluchten, maar niet snel genoeg volgens Hitler. Om Duitsland te “ontjoden” begon hij met deportaties. Eén van de getroffen families was de familie Grynszpan uit Hannover.
De ambassadeur wordt neergeschoten
Hun 17-jarige zoon, Herschel Grynszpan, verbleef in 1938 illegaal in Parijs. Een brief van zijn zus over hun aanstaande deportatie gecombineerd met de berichtgeving in de kranten over de deportaties van de Pools-Duitse Joden en de erbarmelijke levensomstandigheden was voor hem aanleiding om naar de Duitse ambassade in Parijs te gaan. Uit woede over de gebeurtenissen wilde hij de ambassadeur neer te schieten, degene die uiteindelijk op 7 november werd neergeschoten was Ernst vom Rath. Vom Rath overleed op 9 november aan zijn verwondingen.
Goebbels riep de Duitse bevolking om massaal te gaan “demonstreren” tegen het gehele jodendom omdat zij allen verantwoordelijk werden gehouden voor de dood van de Duitse diplomaat. De demonstratie ontaardde nogal snel in de vernieling van joodse woningen, winkels en hun synagogen en gebedshuizen vernield of in brand gezet. Eigenlijk kun je stellen dat alles wat maar iets met Joden te maken had het moest ontgelden. Deze nacht kostte 96 Joden het leven.