Dag van de Finse Taal
Dag van de Finse Taal is een jaarlijks terugkerende dag voor alle fans van de Finse taal. En 9 april is de dag waarop de Finnen Dag van de Finse Taal en Mikael Agricola herdenken. Een man die in de jaren 1500 een belangrijke rol speelde bij het creëren van normen voor het Fins als schrijftaal. Agricola werd geboren rond 1510 en stierf in 1557. Hij kwam uit een parochie genaamd Pernå in het Zweeds en Pernaja in het Fins, ongeveer 80 kilometer ten oosten van waar Helsinki nu ligt. Het is niet bekend welke taal eigenlijk zijn moedertaal was.
Hij groeide op tot een geleerd man; een taalkundige en theoloog, en veel later een bisschop. Zijn woonplaats van 1536 tot 1539 was Wittenberg (Duitsland). Daar studeerde hij bij Maarten Luther en anderen. Agricola’s tijd daar had uiteindelijk verstrekkende gevolgen voor het religieuze en literaire leven in Finland.
Waarom is Mikael Agricola belangrijk voor de Finse Taal?
Luther was degene die het Nieuwe Testament uit het Grieks in het Duits vertaalde. Deze vertaling staat ook bekend onder de naam Septembertestament. Zijn vertaling verscheen in 1522 in gedrukte vorm. Hierdoor wordt Luther gezien als de schepper van de nieuwe Hoogduitse geschreven taal, het formele Duits. Luther was het stralende voorbeeld voor Agricola en inspireerde hem er toe om, samen met Martin Teit en andere mede-Finnen die in Wittenberg studeerden, het Oude Testament in het Fins te vertalen.
Nadat Agricola was teruggekeerd naar de zuidwestelijke Finse stad Turku maakte hij een Finse versie van het Nieuwe Testament en vertaalde en schreef ook andere teksten met betrekking tot religie. Een van zijn publicaties, een inleiding genaamd Abckiria (ABC Book), wordt beschouwd als het eerste stuk literatuur in het Fins.
Wat is de Indo-Europese taalfamilie?
De meeste talen van Europa behoren tot de Indo-Europese taalfamilie, je snapt al waar ik heen wil gaan, behalve het Fins! Het Fins (Suomi of Suomen Kieli) behoort samen met het Hongaars en het Estlands tot een andere taalgroep, namelijk die van de Finoegrische taalfamilie. De Finoegrische taalfamilie, ook wel de Fins-Oegrische talen genoemd, behoren tot de Oeraalse taalfamilie.
Wie behoren tot de Indo-Europese taalfamilie?
Men denkt dat de oorsprong van de oude Indo-Europese taal ergens zo’n 5000 jaar geleden ligt. Toentertijd leefde er een groot volk op de grens van Midden en Oost Europa die een soort oertaal spraken, het Proto-Indo-Europees, waaruit de Indo-Europese taal is ontstaan. Tot de Indo-Europese taalfamilie behoren:
- Germaanse talen – het Duits, Nederlands, Zuid-Afrikaans, IJslands, Fries en alle Scandinavische talen.
- Romaanse talen – het Frans, Italiaans, Spaans, Portugees en het Roemeens
- Slavische talen – het Russisch, Oekraïens, Pools en het Litouws
- Keltische talen – Bretons, Schots, Welsh en Iers
Het Baskisch, wat gesproken wordt door mensen in Spanje en in Frankrijk, past in geen enkel taalfamilie rijtje. Hoogstwaarschijnlijk is het een overblijfsel van een hele oude lokale taal uit de oertijd.
Het Fins en haar dialecten
In Finland zijn zeven (hoofd)dialecten te onderscheiden. Als je alles bij elkaar optelt wat op Wikipedia vermeld staat dan kom je op meer dan 30 verschillende dialecten uit. De eerste van de twee bekendste dialecten is het Lounaismurre (Zuidwestdialect), de tweede is het Stadin slangi dialect (Helsinki en omstreken). Het Lounaismurre, ook wel spreek-Fins genoemd, wordt in bijna heel Finland gesproken.
Toivotan teille hyvä päivä! Tis maar goed dat Google Translate bestaat.