Int. dag ter herinnering aan en afschaffing van de slavenhandel
In de nacht van 22 op 23 augustus 1791 kwamen de slaven in Saint-Domingue (tegenwoordig Republiek Haïti en de Dominicaanse Republiek) in opstand tegen het slavenstelsel, ze wilden dat Haïti vrij en onafhankelijk zou worden. Deze slavenopstand was een keerpunt in de geschiedenis en wordt gezien als het begin van het einde van de wereldwijde slavenhandel en kolonialisme. Het succes van deze opstand is nu nog een bron van inspiratie voor de strijd tegen alle vormen van slavernij, racisme, vooroordelen, rassendiscriminatie en sociale onrechtvaardigheid.
Het duurde nog tot 23 augustus 1807 voordat de toenmalige wereldleiders besloten om de slavenhandel af te schaffen. Nederland was één van de laatste Europese landen die de slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën afschafte, dat was op 1 juli 1863. Daarom wordt in Nederland op 1 juli het Keti Koti festival gevierd ter nagedachtenis aan deze belangrijke dag.
Herdenkingsdag voor slachtoffers van stalinisme en nazisme
Ter nagedachtenis aan de slachtoffers van massadeportaties, slavernij en uitroeiing levend te houden en om tegelijkertijd de democratie steviger te vestigen en de vrede en stabiliteit in ons werelddeel te versterken heeft het Europees parlement in april 2009 een voorstel aangenomen om 23 augustus uit te roepen tot “Remembrance for Victims of Stalinism and Nazism”. Een pan-Europese dag voor het herdenken van de slachtoffers van alle totalitaire en autoritaire regimes.
Momenteel wordt 23 augustus in diverse Europese landen officieel herdacht. Deze Europese herdenkingsdag is ook officieel erkend in Canada, Georgië en de VS, en wordt daar International Black Ribbon Day genoemd.
Waarom 23 augustus?
Deze datum werd gekozen omdat op 23 augustus 1939 de Sovjet Unie en nazi-Duitsland het historische Molotov-Ribbentrop-pact (een niet-aanvalsverdrag*) ondertekenden. De overeenkomst staat ook bekend als het Duits-Russisch pact, Hitler-Stalin pact, Monsterverbond of het Duivelspact. Aan het pact was echter nog een geheim protocol toegevoegd, daarin stond dat de Sovjet Unie en nazi-Duitsland overeenkwamen Europa onder elkaar te verdelen. Polen zou worden opgedeeld tussen de twee en verder vermeldde dit strikt geheime document dat Litouwen naar de Duitsers ging en Letland en Estland naar de Sovjet Unie. Zo gezegd zo gedaan, men begon met Polen; op 1 september 1939 (een week na de ondertekening) viel Duitsland Polen aan en zestien dagen later marcheerden de Russen hun buurland Polen binnen. Dit was de opmaat naar de Tweede Wereldoorlog.
Saillant detail: de Russen waren tegelijkertijd in onderhandeling met de Fransen en de Engelsen om zich tegen Duitsland te verenigen. Echter, op 22 augustus besloot Stalin de besprekingen met Frankrijk en Engeland “voor onbepaalde tijd” in de koelkast te zetten. En daar staat het nog…..
*klik hier voor de letterlijke tekst van het niet-aanvalsverdrag