Bloomsday
Vernoemd naar de hoofdpersoon uit de beroemde roman Ulysses van de Ierse schrijver James Joyce. Heel typisch is dat de oorsprong van deze dag niet in Ierland ligt maar in Frankrijk. In Parijs werd op 16 juni 1929 de eerste Bloomsday gehouden. In 1954 pas voor het eerst in Dublin (Ierland). De Haagse Kunstkring organiseert sinds 1982 een Bloomsdaybijeenkomst in Nederland.
Waarom op 16 juni?
De roman Ulysses van de Ierse schrijver James Joyce gaat over het leven in Dublin. Ulysses vertelt het verhaal van reclameverkoper Leopold Bloom (Bloomsday) dat zich grotendeels afspeelt op 16 juni 1904. Hij doet dat op een grappige, ontroerende, erotische, filosofische wijze, precies zoals het echte leven is. Vooral dat erotische kon men in de jaren dertig niet echt waarderen en het boek is daarom ook jaren verbannen geweest in Amerika en Groot-Brittannië.
Eveneens is het de dag dat James Joyce voor het eerst zijn geliefde Nora Barnacle ontmoette.
Haagse Kunstkring
Vanwege het 125-jarige bestaan presenteert de Haagse Kunstkring, met de steun van de Ierse Ambassade, een zeer bijzondere (gratis toegankelijke) Bloomsday. De cast bestaat uit acteurs van The Irish Theatre Group uit Den Haag, The Curlew Theatre Company uit West Ierland en de Ierse actrice Tegolin Knowland. Even een kleine voetnoot: de voertaal zal Engels zijn.
Dag van de Jeugd in Zuid-Afrika
In de strijd tegen afschaffing van Apartheid is 16 juni een belangrijke dag in Zuid-Afrika. Deze dag staat ook bekend als de “Opstand in Soweto” en wordt gezien als het keerpunt van de bevrijdingsstrijd in Zuid-Afrika.
Op 16 juni 1976 trokken duizenden zwarte middelbareschool scholieren uit Soweto de straat op om te protesteren tegen het besluit uit 1974. Dat besluit behelsde dat de taal waarin zij les kregen een 50/50 mix van Engels en Afrikaans moest zijn. Echter Engels werd en wordt beschouwd als “de taal van de onderdrukker”. Dat volgens de woorden van Desmond Tutu die toentertijd decaan op een school in Johannesburg was.
Het bloedbad
Wat begon als een vreedzame protestmars liep uit op een bloedbad. Om de protestmars een halt toe te roepen schoot de politie gericht op de scholieren. Één van de eerste studenten die dood werd geschoten was de 13-jaar-oude Hector Pieterson. Hij werd het symbool van de Soweto opstand. De schattingen over het exact aantal doden loopt uit één van 200 tot 600.
Het effect van de protestmars
De beelden van de rellen verspreidde zich over de hele wereld en choqueerde miljoenen mensen.
De foto van de dode Hector Pieterson veroorzaakte grote verontwaardiging en regeringen over de gehele wereld veroordeelde keihard het Apartheidsregime van Zuid-Afrika.
De film Cry Freedom uit 1987 van regisseur Richard Attenborough gaat over de “Opstand van Soweto” net zoals de uit 1992 muzikale film Sarafina; Whoopi Goldberg speelt één van de hoofdrollen. De rellen inspireerde ook de schrijver André Brink, hij schreef de roman A Dry White Season, dat later verfilmd werd.